Son dönemde yıldızı parlayan sıcak hava fritözleri gibi yeni nesil pişirme cihazları, besin alerjilerini tetikleyip tetiklemeyeceği konusunda uzmanları harekete geçirdi. Henüz yapılmış bilimsel bir çalışma olmadığını belirten Türkiye Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Uzm. Dr. Velat Çelik, daha önce cihazda alerjen bir besin pişirilmiş ise o besine alerjisi olan bireyde alerjik reaksiyona yol açabileceğini, bu nedenle eğer evde besin alerjisi olan biri varsa ona ayrı bir sıcak hava fritözünde yemek hazırlanması ya da tamamen kullanmaktan kaçınılması gerektiğine dikkat çekti.

Sıcak hava fritözleri son yıllarda yıldızı parlayan en popüler pişirme yöntemlerinden biri.  Sıcak hava fritözleri, sıcak hava üfleyerek sıcak havanın yiyeceklerin etrafında yüksek hızda dolaşmasını sağlıyor ve yiyecekleri bu yöntemle pişiriyor. Bu yöntem ile hem 80 daha az yağ kullanılıyor hem de geleneksel yağda kızartmalar kadar gevrek ve lezzetli yiyecekler elde edilebiliyor. Üstelik yiyecekler, geleneksel yağda kızartmaya göre daha az kalori ve daha az akrilamid gibi sağlığa zararlı kimyasallara maruz kalıyor. Peki tüm özellikleriyle daha sağlıklı oldukları iddia edilen yeni nesil pişiriciler besin alerjilerini tetikler mi? Besinler üzerindeki etkileri neler? Besin alerjisi olan biri yeni nesil pişirme yöntemlerinden olan sıcak hava fritözlerini kullanabilir mi? İşte yanıtları…

Çapraz bulaşmaya dikkat!

Sıcak hava fritözleri sıcak hava akımının içine konulan besini pişirirken, besindeki alerjenleri cihazın temizlenmesi zor yerlerine kadar yayabileceğini ifade eden Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Uzm. Dr. Velat Çelik, sonraki pişirmede alerjen içermeyen besin kullanılsa bile, önceki besinden kalan alerjenin yeni besine bulaşabileceğini ve bu besin yenildiğinde reaksiyon oluşturabileceğini söyledi. Bunu bir örnekle açıklayan Uzm. Dr. Velat Çelik, “Balık alerjiniz olduğunu ve birisinin daha önce sıcak hava fritözünün içinde balık kızarttığını düşünün. Balık alerjenleri fritözün temizlenmesi zor bölgelerine yayılmış olabilir ve sonraki pişirmede bu alerjenlerin yemeğe bulaşması, alerjik reaksiyona yol açabilir. Evde besin alerjisi olan biri varsa, bu cihaz dikkatli kullanılmalıdır” diye konuştu.

Fırınlanmış besini tolere edenler sıcak hava fritözlerini kullanabilir mi?

Bazı besinlerin ısındıkça alerjenik özelliği azalırken bazılarının alerjiye yol açma potansiyeli olduğunu ifade eden Çelik, “Örneğin süt alerjisi olan bir çocuk bazen geleneksel fırınlarda pişirilmiş sütlü keki sorunsuz tüketebilir. Ya da oral alerji sendromu teşhisi olan bir erişkin çiğ elma ile reaksiyon yaşarken mikrodalgada işlem görmüş elmayı sorunsuz tüketebilir. Bu işlemler için standardize edilmiş tarifler, sıcaklık ve işlem süreleri belirlenmiştir ve alerji hekimi uygun görürse uygulanır. Ancak sıcak hava fritözleri ile bir besinin alerjiye yol açma potansiyelini azaltmak için hangi ısıda ve ne kadar süre işlem görmesi gerektiği net olarak belli değildir. Bu konuda çalışmalar yapılana kadar fırınlanmış/ısıtılmış besinleri tolere eden bireylerin bu cihazlarla besinleri hazırlaması önerilmemektedir” dedi.

Besin alerjisi olan bireyler bu cihazı kullanırken dikkatli olmalı!

Yeni nesil pişirme cihazlarının yeterince temizlenmediğinde dumana ve kokuya sebep olabileceğini belirten Çelik, bu koku ve duman, astımlı hastalarda nefes darlığına ve diğer solunum şikayetlerine yol açabilir. Sonuç olarak, sıcak hava fritözlerinin alerjik hastalıklarda kullanımı hakkında yeterli bilgi yok. Besin alerjisi olan bireyler bu cihazı kullanırken dikkatli olmalı ve şiddetli besin alerjisi olanların ortak cihaz kullanmaktan kaçınmalı. Ya da kendilerine özel bir fritöz kullanmaları daha güvenli olacaktır” diye konuştu.